Πόλεμοι εθνικοί και πόλεμοι ταξικοί

Πόλεμοι εθνικοί και πόλεμοι ταξικοί

«Δεν θα υπερισχύσουν αυτοί που μπορούν να επιβάλλουν τα χειρότερα

αλλά αυτοί που μπορούν να υποφέρουν τα περισσότερα». 1

1. Ειρήνη παντού;

Δύο χρόνια πριν, τον Ιανουάριο του 2024, γράφαμε στο Editorial του τεύχους 166 του περιοδικού μας: «Το Ισραήλ κατέχει έναν από τους ισχυρότερους, καλύτερα εκπαιδευμένους και τεχνολογικά προηγμένους στρατούς του κόσμου, έναν αήττητο στρατό, όπως μπορούν να μας πληροφορήσουν πλείστα όσα διεθνή και εγχώρια μέσα ενημέρωσης. Έναν νικηφόρο στρατό όταν εξολοθρεύει αμάχους και καταστρέφει πολιτικές υποδομές (κατοικίες, νοσοκομεία, εκκλησίες, αεροδρόμια κλπ.), έναν στρατό που στον 21ο αιώνα μονίμως ηττάται όταν αντιμετωπίζει αντάρτικα κινήματα αποφασισμένα να κάνουν πράξη το σύνθημα “ελευθερία ή θάνατος”».

Σήμερα, δύο χρόνια μετά, η θέση αυτή έχει επιβεβαιωθεί για μια ακόμα φορά. Σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Υγείας της Γάζας σκοτώθηκαν από τον ισραηλινό στρατό περισσότεροι από 72.500 Παλαιστίνιοι, το 60% των οποίων ήταν παιδιά, γυναίκες και άτομα μεγάλης ηλικίας. Καθώς το Ισραήλ στόχευε συστηματικά – πέρα από τις βασικές οικιστικές ζώνες της Γάζας – ειδικά τα νοσοκομεία και τις υγειονομικές υποδομές, τις διεθνείς αποστολές παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα μη ελεγχόμενα από τη Δύση μέσα ενημέρωσης (ΜΜΕ), κλπ., μεταξύ των θυμάτων ήταν 248 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι σε ΜΜΕ, 120 καθηγητές Πανεπιστημίων και πάνω από 224 εργαζόμενοι σε διεθνείς ανθρωπιστικές αποστολές, από τους οποίους 179 ήταν υπάλληλοι της UNRWA, της Υπηρεσίας αρωγής του ΟΗΕ για τους Παλαιστίνιους πρόσφυγες, που ιδρύθηκε το 1949. Αν μάλιστα συνυπολογιστούν οι θάνατοι από την πείνα (περίπου 10 χιλιάδες), που σκόπιμα προκάλεσε ο ισραηλινός στρατός κυρίως κατά τους τελευταίους μήνες του πολέμου με τον αποκλεισμό της επισιτιστικής βοήθειας, αλλά και οι θάνατοι που οφείλονταν στη διακοπή των υπηρεσιών υγείας, π.χ. στέρηση φαρμάκων σε χρονίως πάσχοντες, ή λόγω ασθενειών που προκλήθηκαν από την ανεπαρκή ύδρευση, αποχέτευση, κλπ., τότε ο συνολικός αριθμός θανάτων Παλαιστινίων στη Γάζα ξεπερνάει, κατά πάσα βεβαιότητα, τις 100 χιλιάδες. 2

Παρά τη συστηματική γενοκτονία 3 των Παλαιστινίων, παρά τα «σχέδια» απομάκρυνσης του παλαιστινιακού πληθυσμού από τη Γάζα και μετατροπής της περιοχής σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής», ή περί εποικισμού της από Ισραηλινούς, η ένοπλη παλαιστινιακή αντίσταση δεν κάμφθηκε. Ο αριθμός των νεκρών από τη μεριά του ισραηλινού στρατού δεν μπορεί να επαληθευτεί. Εντούτοις, τα στοιχεία του Υπουργείου Υγείας του Ισραήλ για τους τραυματίες Ισραηλινούς στρατιώτες είναι ενδεικτικά: Από τις 7/10/2023 μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2025 νοσηλεύτηκαν 20.000 τραυματίες στρατιωτικοί – περίπου 1.000 νέοι τραυματίες κάθε μήνα. Εξ αυτών το 45% για σωματικά τραύματα, το 35% για τραύματα που αφορούσαν την ψυχική υγεία και 20% για σωματικά και ψυχικά τραύματα ταυτόχρονα (βλ. σχετικά στην υποσ. 2). Μια ανακοίνωση της Χαμάς στις 4/10/2025, με τα σχετικά βίντεο από τη δράση των αντιστασιακών παλαιστινιακών οργανώσεων είναι ενδεικτική για τις φθορές που προκαλούνταν καθημερινά στον ισραηλινό στρατό. 4

Σε αυτόν τον «καμβά» κατατέθηκε 29/9/25 το «Σχέδιο Τραμπ» για ειρήνη στη Γάζα, στο περιθώριο της επίσκεψης του Νετανιάχου στην αμερικανική πρωτεύουσα, το οποίο προέβλεπε αφοπλισμό της Χαμάς και των άλλων αντιστασιακών οργανώσεων και τη διοίκηση της Γάζας από διεθνή Επιτροπή (με επικεφαλής τον Τραμπ, στην οποία μάλιστα θα συμμετείχε αρχικά και ο Τόνι Μπλαίρ!). 5 Η άμεση απάντηση της παλαιστινιακής Αντίστασης ήταν, όπως αναμενόταν, αρνητική, ζητώντας όμως συνέχιση των διαπραγματεύσεων: «Το Κίνημα δεν θα απορρίψει πλήρως το σχέδιο Τραμπ, αλλά θα το αποδεχτεί εν μέρει, με την προσθήκη τροποποιήσεων πάνω σε αρκετά θέματα, ιδιαίτερα αυτά που έχουν να κάνουν με την απελευθέρωση των αιχμάλωτων, την απόσυρση [του σιωναζιστικού στρατού] και άλλα θέματα». 6 Ταυτόχρονα, η Αντίσταση πρόβαλε τους δικούς της όρους, στους οποίους περιλαμβάνονταν η απελευθέρωση όλων των ομήρων μετά την πλήρη κατάπαυση του πυρός, η απελευθέρωση αντίστοιχα μεγάλου αριθμού Παλαιστινίων κρατουμένων στο Ισραήλ, η ελεύθερη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, η απόσυρση του ισραηλινού στρατού, η ανάληψη της διακυβέρνησης της Λωρίδας από αμιγώς παλαιστινιακή μεταβατική κυβέρνηση τεχνοκρατών στην προοπτική δημιουργίας ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους, στο οποίο και μόνο οι οργανώσεις της αντίστασης θα παραδώσουν τα όπλα τους, εντασσόμενες στον εθνικό παλαιστινιακό στρατό που τότε θα δημιουργηθεί. 7 Ο Τραμπ έσπευσε αμέσως να δηλώσει ότι «η Χαμάς αποδέχθηκε την πρότασή» του. Τελικώς, όταν στις 9/10/25 υπογράφηκε η συμφωνία Ισραήλ-Χαμάς για την υιοθέτηση της πρώτης φάσης του ειρηνευτικού σχεδίου, ο Τραμπ δήλωσε: «ΟΛΟΙ οι Όμηροι θα απελευθερωθούν πολύ σύντομα, και το Ισραήλ θα αποσύρει τα στρατεύματά του σε μια συμφωνημένη γραμμή, ως τα πρώτα βήματα προς μια Ισχυρή, Σταθερή και Αιώνια Ειρήνη». 8 Οι παλαιστινιακές αντιστασιακές οργανώσεις σε κοινή δήλωσή τους στις 11/10/25 τονίζουν: «Αυτό που έχουμε επιτύχει αποτελεί πολιτική και στρατιωτική αποτυχία των σχεδίων της Κατοχής και ήττα των στόχων της για αναγκαστικό εκτοπισμό και ξεριζωμό. Αντιπροσωπεύει επίσης μια μερική νίκη στον τερματισμό των δεινών του λαού μας και στην απελευθέρωση εκατοντάδων κρατουμένων μας – γυναικών και ανδρών. Το βήμα αυτό αντανακλά την ανθεκτικότητα της Αντίστασης, την ενότητα της εθνικής στάσης και την ακλόνητη αποφασιστικότητα του λαού μας να κατακτήσει την ελευθερία και την αξιοπρέπειά του». 9

Πρόκειται βέβαια για μια εύθραυστη κατάσταση εκεχειρίας, πολύ μακριά από την όποια «αιώνια ειρήνη». Από τη μια το Ισραήλ, καίτοι έχει αποσύρει τις δυνάμεις σε μια («κίτρινη») γραμμή ένα χιλιόμετρο από τον φράχτη που χωρίζει τη Γάζα από το Ισραήλ, συνεχίζει τις δολοφονίες αμάχων Παλαιστινίων, με ένα «χαμηλό» βέβαια ρυθμό – περίπου 200-250 άτομα το μήνα – και από την άλλη η Χαμάς ανέλαβε ξανά τη διοίκηση της Γάζας, εξαλείφοντας συστηματικά τις παραστρατιωτικές οργανώσεις και συμμορίες που είχαν συνεργαστεί με τον ισραηλινό στρατό. Σημείο καμπής υπήρξε η εκτέλεση του διαβόητου Γιασέρ Αμπού Σαμπάμπ στις 4/12/25, ηγέτη της συμμορίας στην οποία αναφερθήκαμε στο Editorial του τεύχους 172 των Θέσεων, η οποία, συνεργαζόμενη με τον ισραηλινό στρατό, έκλεβε τη λιγοστή ανθρωπιστική βοήθεια που έμπαινε στη Γάζα. 10 Μάλιστα ο Τραμπ, απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με την επιστροφή της Χαμάς ως κυρίαρχης δύναμης στη Γάζα, δήλωσε στις 13/10/25: «Λοιπόν, αυτοί [η Χαμάς] παραμένουν στη θέση τους επειδή θέλουν να σταματήσουν τα προβλήματα, και το έχουν δηλώσει ανοιχτά, και τους δώσαμε την έγκρισή μας για ένα χρονικό διάστημα». 11 Μόνο που την «άδεια» η Χαμάς την πήρε επ’ αόριστον από τη δύναμη των όπλων της και όχι από τον Τραμπ (ή τον Μπλαιρ)! Στις 13/10/25 ο Τραμπ μετέβη στην Ιερουσαλήμ για να ανακηρύξει ενώπιον της ισραηλινής Βουλής το τέλος του πολέμου, καθησυχάζοντας παράλληλα τους παρευρισκόμενους με την απόφανση ότι το Ισραήλ ήταν ο νικητής του πολέμου: «Ο πόλεμος στη Γάζα τελείωσε. Όλοι υποστηρίζουν τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. Όλοι είναι χαρούμενοι με τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα». 12

Όμως ο Τραμπ δεν φροντίζει μόνο για την «ειρήνη» στην Παλαιστίνη, αγωνίζεται εξίσου για την «ειρήνη» παντού στον κόσμο και πρώτα απ’ όλα στην Ουκρανία. Στο Editorial του τεύχους 171 των Θέσεων (Απρίλιος 2025) αναφερθήκαμε στη νέα στρατηγική των ΗΠΑ, στοιχείο της οποίας είναι η επαναπροσέγγιση με τη Ρωσία. Παρά τις όποιες αμφιταλαντεύσεις, η νέα αυτή στρατηγική επιβεβαιώθηκε όλη την επόμενη περίοδο. Οι ΗΠΑ διαμόρφωσαν ένα σχέδιο ειρήνης στην Ουκρανία άξονες του οποίου, μεταξύ άλλων, είναι η ντε φάκτο παραχώρηση του Ντονμπάς στη Ρωσία, η σμίκρυνση του ουκρανικού στρατού στις 600 χιλιάδες στρατιώτες, η μη ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ, με δικαίωμα όμως της χώρας να αιτηθεί την ένταξή της στην ΕΕ και η διαμόρφωση ενός πλαισίου «εγγυήσεων ασφαλείας» από τη Δύση. Στο έγγραφο που αποτυπώνεται η νέα αμερικανική στρατηγική, ασκείται κριτική στην Ευρώπη, επισημαίνοντας ότι η ΕΕ κινδυνεύει με «έκλειψη του πολιτισμού της» και υποστηρίζεται ότι ο τερματισμός του πολέμου στην Ουκρανία συνιστά «βασικό συμφέρον των ΗΠΑ» και αποτελεί προϋπόθεση για την παγκόσμια στρατηγική σταθερότητα. Το Κρεμλίνο εξήρε στις 7/12 τη νέα αμερικανική στρατηγική εθνικής ασφάλειας που υιοθέτησε ο Ντόναλντ Τραμπ, υποστηρίζοντας ότι συνάδει απόλυτα με τη ρωσική άποψη για τις παγκόσμιες υποθέσεις. Στις 8/12/25 ο Τραμπ επέρριψε τις ευθύνες στον Ζελένσκι για τη συνέχιση του πολέμου, λέγοντας: «Οι άνθρωποί του [του Ζελένσκι] τη λάτρεψαν (την πρόταση), οι Ρώσοι είναι ΟΚ με αυτό. Παρότι θα προτιμούσαν να πάρουν ολόκληρη τη χώρα αν το καλοσκεφτείς. Η Ρωσία είναι πιστεύω εντάξει με αυτήν, αλλά δεν είμαι σίγουρος πως ο Ζελένσκι είναι ΟΚ με αυτήν. Οι άνθρωποί του έχουν ξετρελαθεί. Αλλά αυτός δεν την έχει διαβάσει». 13

Αλλά και πέρα από την Ουκρανία, οι ΗΠΑ εμφανίζονται ως ειρηνοποιοί σε κάθε πόλεμο που παίρνει τη μορφή σύγκρουσης εθνών, προς ίδιον όφελος βέβαια: Όταν στις 7/5/25 η Ινδία ξεκίνησε τη στρατιωτική «Επιχείρηση Sindoor» εναντίον του Πακιστάν, ως απάντηση σε τρομοκρατική επίθεση στην επαρχία του Κασμίρ, για την οποία θεώρησε υπεύθυνο το Πακιστάν, ο Ντόναλντ Τραμπ απευθύνθηκε στις ηγεσίες και των δύο χωρών ζητώντας την άμεση κατάπαυση του πυρός. Στις 10/5/25 υπογράφηκε συμφωνία εκεχειρίας και ο Πακιστανός πρωθυπουργός δήλωσε ότι ο Τραμπ έπαιξε έναν «κρίσιμο και πρωταρχικό ρόλο» για την επίτευξή της. Ο Τραμπ δήλωσε σχετικά: «Μετά από μια μακρά νύχτα συνομιλιών με τη μεσολάβηση των Ηνωμένων Πολιτειών, είμαι στην ευχάριστη θέση να ανακοινώσω ότι η Ινδία και το Πακιστάν συμφώνησαν σε ΠΛΗΡΗ ΚΑΙ ΑΜΕΣΗ κατάπαυση του πυρός. Συγχαρητήρια και στις δύο χώρες για την κοινή λογική και τη μεγάλη ευφυΐα που επέδειξαν».

Στις 23/7/25 ξέσπασαν συνοριακές συγκρούσεις μεταξύ Καμπότζης και Ταϊλάνδης. Ο Τραμπ παρενέβη σχεδόν αμέσως, ανακοινώνοντας στις 26/7/25: «Μόλις μίλησα με τον πρωθυπουργό της Καμπότζης σχετικά με τη διακοπή του πολέμου με την Ταϊλάνδη. Τηλεφωνώ αυτή τη στιγμή στον εκτελούντα χρέη πρωθυπουργού της Ταϊλάνδης για να ζητήσω επίσης κατάπαυση του πυρός και τέλος στον πόλεμο που μαίνεται αυτή τη στιγμή. Τυχαία, αυτή τη στιγμή έχουμε εμπορικές συναλλαγές και με τις δύο χώρες, αλλά δεν θέλουμε να κάνουμε καμία συμφωνία με καμία από τις δύο χώρες, αν βρίσκονται σε πόλεμο – και τους το έχω πει! […]. Προσπαθώ να απλοποιήσω μια πολύπλοκη κατάσταση! Πολλοί άνθρωποι σκοτώνονται σε αυτόν τον πόλεμο, αλλά μου θυμίζει πολύ τη σύγκρουση μεταξύ Πακιστάν και Ινδίας, η οποία τερματίστηκε με επιτυχία». Τελικώς στις 28/08/25 υπογράφηκε συμφωνία εκεχειρίας μεταξύ των δύο χωρών, παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ.

Στις 4/12/25 οι ηγέτες της Ρουάντα και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό υπέγραψαν στην Ουάσιγκτον, παρουσία του Ντόναλντ Τραμπ, συνθήκη ειρήνης για τον τερματισμό των συγκρούσεων μεταξύ τους. Μετά την υπογραφή της συμφωνίας ο Τραμπ δήλωσε: «Ξόδεψαν πολύ χρόνο σκοτώνοντας ο ένας τον άλλον, και τώρα θα περάσουν πολύ χρόνο αγκαλιάζοντας, κρατώντας το χέρι και επωφελούμενοι οικονομικά από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, όπως κάνουν όλες οι άλλες χώρες. […] Θα πάρουμε μερικά από τα σπάνια ορυκτά. Και όλοι θα βγάλουν πολλά χρήματα».

Λειτουργεί λοιπόν το δόγμα του Αμερικανού Προέδρου «Ειρήνη δια της ισχύος»; Και επίσης, γίνονται οι ΗΠΑ «great again»;

2. Αποτελούν οι ΗΠΑ παγκόσμια «αυτοκρατορία»;

Από τις στήλες του περιοδικού μας έχουμε δημοσιεύσει πολλές αναλύσεις που ανασκευάζουν τα ιδεολογήματα περί παγκόσμιου καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, υπερεθνικού κεφαλαίου, πλανητικών θεσμών διακυβέρνησης και συναφών σχημάτων «μεσαίου βεληνεκούς», που θεωρητικοποιούν συγκυριακά επιφαινόμενα, για να αποφύγουν οποιαδήποτε αναφορά στον ταξικό πόλεμο που συμπυκνώνει στο εσωτερικό του το κάθε καπιταλιστικό κράτος. Τα σχήματα αυτά, τεκμηριώνουν την «παγκοσμιότητα» της καπιταλιστικής «ενιαίας δομής» άλλοτε στην «παρακμή της αμερικανικής ηγεμονίας» και άλλοτε στην «παγκόσμια ισχύ» των ΗΠΑ. Άλλοτε πάλι συνδυάζουν και τις δύο απόψεις, μιλώντας για την αστάθεια που προκύπτει από τη «συνάντηση ανάμεσα στην υπερβολική στρατιωτική δύναμη και τη σχετική οικονομική πτώση» 14 των ΗΠΑ.

Απέναντι στις αντιλήψεις αυτές υποστηρίξαμε τη θεωρία του Λένιν για την παγκόσμια ιμπεριαλιστική αλυσίδα και τον αδύνατο κρίκο της: Η διεθνοποίηση του καπιταλισμού μέσα από το εξωτερικό εμπόριο και τη δημιουργία της διεθνούς αγοράς, μέσα από τις εξαγωγές κεφαλαίων, τις πολυεθνικές, κλπ. διαπλέκει μεταξύ τους τούς διαφορετικούς καπιταλιστικούς κοινωνικούς σχηματισμούς, δημιουργεί πολύμορφες αλλά και ανισοβαρείς διασυνδέσεις μεταξύ τους, διαμορφώνοντας έτσι μια ενιαία παγκόσμια ιμπεριαλιστική αλυσίδα. Δεν πρόκειται, όμως, για μια ενιαία παγκόσμια οικονομικοκοινωνική δομή, αλλά για τη διεθνή συνάρθρωση των διαφορετικών (εθνικών-κρατικών) οικονομικοκοινωνικών δομών, καθεμιά από τις οποίες αναπτύσσεται με διαφορετικό ρυθμό, ως αποτέλεσμα κυρίως των διαφορετικών ταξικών και πολιτικών συσχετισμών που αποκρυσταλλώνονται στο εσωτερικό της. Το διεθνές αυτό πεδίο δεν καταργεί την αυτονομία των κρατών-κρίκων της αλυσίδας, αλλά κατά κάποιον τρόπο τη σχετικοποιεί και την οργανώνει. Η ιμπεριαλιστική αλυσίδα δεν αποτελεί «πυραμίδα» (ιεραρχική δομή), καίτοι η ισχύς των κρίκων της είναι άνιση. Δεν υπάρχει παγκόσμια αυτοκρατορία που να «ελέγχει» τις κρατικές δομές, αλλά ούτε και οι ΗΠΑ αποτελούν μια τέτοια αυτοκρατορία. Βέβαια, για διάφορους λόγους οι ΗΠΑ εκφράζουν μια διεθνή πολιτική δύναμη η οποία είναι «απαραίτητη» (π.χ. μέσα από την ικανότητα του στρατιωτικού μηχανισμού της), για τη διευρυνόμενη αναπαραγωγή των μακροπρόθεσμων συμφερόντων των αστικών τάξεων στον αναπτυγμένο δυτικό καπιταλισμό. Εντούτοις, καθώς η ταξική πάλη αποτελεί πάντα την κινητήρια δύναμη της ιστορίας σε κάθε καπιταλιστικό σχηματισμό, η επανάσταση σε οποιαδήποτε χώρα, όπως π.χ. η Κουβανική Επανάσταση το 1959, δηλαδή το σπάσιμο ενός «αδύναμου κρίκου της αλυσίδας», παράγει αποτελέσματα που επηρεάζουν ολόκληρη την αλυσίδα, ενώ ταυτόχρονα οι ηγεμονικές δυνάμεις της ιμπεριαλιστικής αλυσίδας αποδεικνύονται συνήθως ανίσχυρες να «επαναφέρουν την τάξη».

Οι ΗΠΑ δεν είναι «αυτοκρατορία» και γι’ αυτό οι αντιθέσεις ακόμα και μέσα στο δυτικό στρατόπεδο οξύνονται. Δεν μπορούν να επιβάλουν πουθενά την «ειρήνη», παρά τα φαινόμενα. Επικυρώνουν μόνο συσχετισμούς και καταστάσεις που έχουν ήδη διαμορφωθεί αυτοφυώς.

Ο πόλεμος στη Γάζα είχε χαθεί για το Ισραήλ, όταν ο Τραμπ προώθησε το «ειρηνευτικό σχέδιό» του. Ακόμα και μερίδα της ισραηλινής ιθύνουσας πολιτικής τάξης το επισήμαινε, όπως π.χ. ο απόστρατος στρατηγός Γιτζάκ Μπρικ, ο οποίος προειδοποιούσε στις 8/10/25: «Αν δεν υπογραφεί συμφωνία, οι συνέπειες για το Ισραήλ θα είναι σοβαρές. Οι αιχμάλωτοι δεν θα επιστρέψουν στα σπίτια τους, πολλοί ακόμη στρατιώτες θα σκοτωθούν και θα τραυματιστούν αν συνεχιστούν οι μάχες, και η Χαμάς δεν θα ηττηθεί […]. Η Χαμάς αισθάνεται αρκετά ισχυρή και δεν φοβάται τις ισραηλινές απειλές». 15 Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επίσης κριθεί, καθώς η ρωσική προέλαση συνεχίζεται και πρόσφατα ρεπορτάζ (11/12) αποκαλύπτουν ότι ο ουκρανικός στρατός μαστίζεται πλέον από μαζικές λιποταξίες και δεν είναι σε θέση να ανακόψει την προέλαση αυτή. 16 Η εκεχειρία μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν δεν ήταν αποτέλεσμα των αμερικανικών πιέσεων και πρωτοβουλιών: ο Υπουργός Άμυνας της Ινδίας Rajnath Singh διέψευσε στις 29/7/25 τους ισχυρισμούς του Τραμπ ότι έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στο σταμάτημα των εχθροπραξιών, υποστηρίζοντας ότι οι ισχυρισμοί αυτοί «στερούνται βάσης». Και οι στρατιωτικές συγκρούσεις στα σύνορα Καμπότζης-Ταϊλάνδης αναζωπυρώθηκαν στις 7/12/25, και συνεχίζονται μέχρι τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές. Όσο για τις συγκρούσεις στο έδαφος της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κογκό, αυτές δεν σταμάτησαν ποτέ.

3. Ο ταξικός «πόλεμος χαρακωμάτων»

Πίσω από τη φαντασμαγορική εικόνα των διεθνών σχέσεων, των δηλώσεων του Τραμπ και των άλλων ηγετών των «μεγάλων δυνάμεων», πίσω από το κοινοβουλευτικό παιχνίδι και τη «δημοσιότητα» που παράγει, και την οποία αναπαράγει αφού την επεξεργαστεί κατάλληλα ο αστικός τύπος, συμπολιτευόμενος και αντιπολιτευόμενος· πίσω από την παρακμή της κυβέρνησης Μητσοτάκη με τα αλλεπάλληλα σκάνδαλα και τους «Φραπέδες» τους· πίσω από τους «θριάμβους» της κυβέρνησης Μητσοτάκη, με τη δεκατριάωρη εργασία, τη διαρκή αναδιανομή υπέρ του κεφαλαίου, τη φανατική προσήλωση στις στρατηγικές του ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού· 17 πίσω από την εκλογή του Πιερρακάκη στην προεδρία του Συμβουλίου Υπουργών Οικονομικών της ΕΕ, για να επικυρώνει τις ίδιες πολιτικές κατευθύνσεις που επικύρωναν και οι προκάτοχοί του, τις στρατηγικές έντασης της εκμετάλλευσης της εργασίας, τη στροφή στην πολεμική οικονομία και την «πολεμική προετοιμασία» της ΕΕ και την ευφορία των ΜΜΕ για αυτή την «τιμητική για τη χώρα» εκλογή· πίσω από την «Κοινωνική συμφωνία» ΓΣΕΕ και εργοδοτών, που διαιωνίζει το μνημονιακό πλαίσιο, υποτάσσει τις κλαδικές και ομοιοεπαγγελματικές ομοσπονδίες στην «εργοδοτική» ΓΣΕΕ, διατηρώντας τη ρύθμιση του κατώτατου μισθού εκτός διαπραγμάτευσης, δηλαδή στα χέρια της εκάστοτε κυβέρνησης, όπως και την επέκταση των κλαδικών συμβάσεων που εξαρτάται από υπουργικές αποφάσεις, ενώ παράλληλα διαιωνίζει τη μη εφαρμογή της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης· πίσω από τα εγκώμια του Ανδρουλάκη για αυτή την «Κοινωνική συμφωνία» και τη ρητορεία του για τη «δέσμη πέντε εθνικών στόχων σύγκλισης με την Ευρώπη»· 18 πίσω από την «επιστροφή» του ανασχεδιασμένου (rebranded) Τσίπρα, και τις υποσχέσεις του για «ανθρώπινο καπιταλισμό», με την παράλληλη απαξίωση όλων των πρώην υπουργών και συνεργατών του την εποχή του υπήρξε πρωθυπουργός· πίσω από την άνοδο των ακροδεξιών και φασιστικών ιδεολογιών και κομμάτων, που τις τρέφει και της γιγαντώνει ο κοινοβουλευτισμός σε Ευρώπη και Αμερική, κάνοντας ξανά επίκαιρα τα συμπεράσματα του Ντανιέλ Γκερέν, 90 χρόνια ακριβώς μετά τη διατύπωσή τους. 19 Πίσω από όλα αυτά βρίσκεται η ασίγαστη πάλη των τάξεων, οι αντιστάσεις της εργατικής τάξης και των συμμάχων της στην καπιταλιστική βαρβαρότητα. Βρίσκεται σε τελική ανάλυση η δυνατότητα της ανατροπής του καπιταλισμού, η εργατική εξουσία, ο σοσιαλισμός και ο κομμουνισμός.

Όπως σημειώνει ο Λουί Αλτουσέρ σε ένα σημαντικό βιβλίο του που κυκλοφόρησε πρόσφατα: «Οι πολιτικοί ταξικοί αγώνες θεμελιώνονται […] στην ύπαρξη ασυμφιλίωτων ανταγωνιστικών τάξεων, των οποίων η ύπαρξη ως ανταγωνιστικών τάξεων θεμελιώνεται στους υλικούς όρους της ταξικής οικονομικής εκμετάλλευσης και καθορίζεται από αυτούς. […] Εδώ ακριβώς βρίσκεται η ουσιώδης διαφορά, αν και παράδοξη, η οποία διακρίνει την οικονομική ταξική πάλη από τις μορφές (κατά το μάλλον ή ήττον αναγνωρισμένες ή ανεκτές) της πολιτικής ταξικής πάλης της εργατικής τάξης. […] Το προλεταριάτο και οι σύμμαχοί του πρέπει να καταλάβουν την κρατική εξουσία και να καταστρέψουν την κρατική μηχανή προκειμένου να ανατρέψουν την υποδομή της εκμετάλλευσης […], διότι το κράτος διασφαλίζει τους όρους της αναπαραγωγής του εκμεταλλευτικού συστήματος, εν ολίγοις κάνει το καπιταλιστικό σύστημα να στέκεται όρθιο, καθώς το διαιωνίζει. Ωστόσο, […] αυτό είναι το σημείο κορύφωσης μιας πολύ μακροχρόνιας μάχης, μιας αδιάκοπης, καθημερινής και εξαιρετικά δύσκολης μάχης, ενός είδους πολέμου χαρακωμάτων που δεν μπορεί ούτε να περατωθεί ούτε να εγκαταλειφθεί, ο οποίος συγκαλύπτεται ως επί το πλείστον από τις θεαματικές πολιτικές μάχες που καταλαμβάνουν το προσκήνιο. Αυτός λοιπόν ο υπόκωφος, σκοτεινός, μη περατός και αιματηρός πόλεμος χαρακωμάτων είναι ακριβώς η οικονομική ταξική πάλη». 20

Αυτός ο ταξικός πόλεμος χαρακωμάτων εντείνεται. Και όπως εντείνεται, παραμένει σκοτεινός, μη περατός και ιδίως αιματηρός, καθώς όλο και περισσότεροι εργαζόμενοι πέφτουν καθημερινά θύματα στα μεροκάματα του τρόμου. 21 Εντούτοις ενίοτε παύει να είναι υπόκωφος, γίνεται ηχηρός, όπως όταν το εργατικό κίνημα παρεμβαίνει για να προστατεύσει τη ζωή των εργατών, 22 ή όταν τα εργατικά σωματεία συναντούν τους κινητοποιημένους αγρότες στα μπλόκα των εθνικών οδών. 23